Stadnicki Andrzej Samuel h. Szreniawa (zm. 1678), kasztelan lubaczowski, potem przemyski. Był synem Marka Antoniego (zob.) i Marianny z Dembińskich h. Rawicz, córki Andrzeja Samuela Dembińskiego (zob.), kasztelana bieckiego.
Być może po wybuchu powstania Bohdana Chmielnickiego w r. 1648 zaciągnął się S. do chorągwi pancernej wojska kor. W r.n. ożenił się z Marianną Barbarą ze Stadnickich, córką Jana Adama (zob.), podkomorzego sanockiego; po śmierci ojca w r. 1651 wniosła ona mężowi bogate dobra leskie. Od r. 1657 dowodził własną chorągwią pancerną w kompucie wojska kor. (od III kwartału, 148 koni). Na potrzeby swoich pocztów, a następnie własnej chorągwi, przeznaczał m.in. kwoty uzyskiwane z m. Leska (np. w r. 1654 sumę ze sprzedaży domu skonfiskowanego mieszczaninowi leskiemu, który przyłączył się do powstania Chmielnickiego). W czasie «potopu» uczestniczył w l. 1657–60 w walkach ze Szwedami aż do zakończenia kampanii pruskiej. W składzie dywizji hetmana polnego kor. Jerzego Lubomirskiego walczył w kampanii cudnowskiej (1660) na Ukrainie. Jego chorągiew poczyniła zapewne w tym czasie znaczne szkody i gwałty w dobrach szlacheckich, co stało się przedmiotem anonimowego pisma (datowanego ok. t.r.) „Żałosna querimonia Ich. Mciów PP Obywatelów Rzeczypospolitej polskiej przeciwko opresji żołnierskiej…”. Od lipca t.r. faktycznie chorągwią S-ego dowodził porucznik Jan Samuel Świderski. Po bitwach pod Cudnowem i Słobodyszczem (wrzesień–październik), kiedy Lubomirski rozłożył armię na leża zimowe, S. opuścił swoją chorągiew pod Korosteszowem, pozostawiwszy komendę Świderskiemu. W lipcu 1661 Świderski został marszałkiem konfederacji wojska kor. (Związek Święcony), a chorągiew S-ego weszła w skład pułku marszałka związku i przetrwała do rozwiązania konfederacji w lipcu 1663. Za udział w związku została następnie zwinięta, a S. wycofał się ze służby wojskowej.
Dn. 17 II 1661 otrzymał S. kaszt. lubaczowską, nie uczestniczył jednak aktywnie w życiu politycznym Rzpltej. Zapewne na sejmie 1661 r. lub r.n. złożył przysięgę senatorską. Być może uczestniczył w obradach senatu debatującego w Warszawie 11–12 V 1662 nad sposobami zlikwidowania konfederacji wojska kor. Aktywnie uczestniczył w walkach politycznych za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego, opowiadał się za stronnictwem regalistycznym. Na sejmie zwycz. 1670 r. został wybrany do komisji dla rozwiązywania spornych spraw na pograniczu z Węgrami, wyznaczono go też na senatora rezydenta na drugi kwartał 1672. Przed 15 X t.r. otrzymał urząd kaszt. przemyskiego. Na sejmie koronacyjnym króla Jana III w r. 1676 ponownie wszedł do komisji węgierskiej, której obradom przewodniczył; został też senatorem rezydentem. Na sejmie w r.n. wyznaczony z senatu do komisji węgierskiej, objął jej przewodnictwo. S. posiadał wniesiony przez żonę kompleks dóbr leskich, oraz Drążków w woj. sandomierskim i Chrzanów w woj. krakowskim (po Dembińskich). Zmarł w r. 1678 w Lesku i tam został pochowany.
Z małżeństwa z Marianną Barbarą ze Stadnickich pozostawił S. córkę Aleksandrę Barbarę, żonę Jana Franciszka Stadnickiego (zob.), woj. wołyńskiego.
Niesiecki, VIII; Stadnicki K., Rodowody domu Stadnickich…, Lw. 1857–61, Jędrzej Stadnicki i jego potomstwo, nr 2 s. 11, 24; Żychliński, III 261, 268; – Urzędnicy, III/1; Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji armii w l. 1655–60, W. 1958 t. 4, W. 1960 t. 6 cz. 1; – Chłapowski K., Starostowie w Małopolsce 1565–1668, w: Społeczeństwo staropolskie, W. 1986 IV 127; Fastnacht A., Dzieje Leska do 1772 roku, Rzeszów 1988; tenże, Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650, Wr. 1962 s. 151, 175; Janas E., Konfederacja wojska koronnego w latach 1661–1663, L. 1998 s. 53, 273; Trzyna E., Ziemia sanocka i struktura jej własności feudalnej od połowy XVI do drugiej połowy XVII w., „Roczn. Woj. Rzeszowskiego” R. 9: 1978 s. 168–9, 173; Wanat J., Zakon Karmelitów Bosych w Polsce, Kr. 1979; – Akta grodz. i ziem., X, XXI; Jemiołowski M., Pamiętnik dzieje Polski zawierający (1648–1679), Oprac. J. Dzięgielewski, W. 2000 s. 310; Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648–1668, Wyd. S. Ochmann-Staniszewska, Wr. 1989 I; Rejestr poborowy ziemi sanockiej 1640 roku, Wyd. Z. Budzyński, K. Przyboś, Rzeszów 1998; Rejestr poborowy ziemi sanockiej z 1655 roku, Wyd. Z. Budzyński, K. Przyboś, Rzeszów 1998; Dwa pamiętniki z XVII wieku Jana Cedrowskiego i Jana Franciszka Drobysz-Tuszyńskiego, Wyd. A. Przyboś, Wr. 1954 s. 33; Vol. leg., V 72, 76, 365, 408, 467; – AGAD: Arch. Branickich z Suchej, nr 124/147 k. 408–19, Arch. Radziwiłów, Dz. II t. 11 nr 1447, Arch. Skarbowo-Wojsk., Dz. 85 ks. 86 k. 191v.–nn. (rolle chorągwi kozackiej Andrzeja Samuela Stadnickiego z l. 1660–1), Dz. 86 nr 124 s. 8–10, Metryka Kor., Lustracje, Dz. XVIII nr 24 F. 609, Metryka Kor., nr 187 F. 237–8, Sig., nr 3 k. 193v., nr 6 k. 19; B. Czart.: rkp. 1957 k. 6–8; B. Ossol.: rkp. 12806/I s. 50–5.
Mirosław Nagielski